Kinderboeken 
Wie met jonge kinderen boeken leest, herkent het vast: je zoekt een prentenboek dat niet alleen kleurrijk en vrolijk is, maar ook uitnodigt om samen te ontdekken, te tellen en te praten over belangrijke onderwerpen als ruimte, samenleven en inclusiviteit. Het aanbod lijkt eindeloos, maar hoe vaak belanden we niet bij dezelfde titels, terwijl je juist hoopt iets verrassends te vinden? Bij onze zoektocht naar een prentenboek dat én leuk is voor de allerkleinsten én wat extra’s biedt voor oudere peuters en kleuters, kwamen wij uit bij Maak plaats! van Karen Yin en Nelleke Verhoeff. Maar eerlijk is eerlijk: veel online informatie over dit boek blijft oppervlakkig, beperkt zich tot een korte samenvatting of de bekende verkooppraatjes.
Na het meerdere malen te hebben voorgelezen aan verschillende leeftijden, kunnen wij uit eigen ervaring vertellen: Maak plaats! is zoveel meer dan een gewoon zoek- en kijkboek. In dit artikel delen we niet alleen onze persoonlijke ervaringen, maar geven we je ook praktische tips, bespreken we de educatieve waarde, benoemen we de nadelen én laten we zien waarom dit boek ons blijft verrassen. Benieuwd wat wij ontdekten, waar andere recensies vaak aan voorbijgaan? Lees dan vooral verder.
Waarom verdieping bij prentenboeken als ‘Maak plaats!’ echt nodig is
Als ouder, leerkracht of grootouder weet je hoe belangrijk het is om goede keuzes te maken in het enorme aanbod kinderboeken. Toch merken wij in de praktijk dat veel prentenboeken snel oppervlakkig worden bekeken. Meestal wordt er gelet op de plaatjes en of het verhaal leuk is, maar lang niet altijd wordt er gekeken naar de diepere laag, de thema’s en de manier waarop kinderen erdoor gestimuleerd worden om samen te ontdekken en te praten.
Juist bij Maak plaats! valt het op dat het boek veel meer biedt dan op het eerste gezicht lijkt. Het is geen standaard telboek, maar een prentenboek waarin het concept ‘ruimte maken voor elkaar’ op een speelse manier wordt uitgewerkt. In de klas, op de opvang of thuis aan de keukentafel: wij hebben gemerkt dat kinderen meteen nieuwsgierig worden naar de dieren en het grote probleem – past die walvis wel in het boek? Maar ook de volwassenen raken betrokken, doordat het boek uitnodigt om samen te zoeken naar oplossingen.
Onze ervaring is dat kinderen zich vaak vragen stellen als: “Waarom mag de walvis er niet bij?” of “Hoe kunnen we ruimte maken?” Het boek sluit daardoor goed aan op thema’s als inclusiviteit, samenleven en rekening houden met elkaar. Vooral op scholen en in gezinnen met meerdere kinderen zijn dat onderwerpen die dagelijks terugkomen. Het mooie is dat Maak plaats! deze thema’s niet belerend brengt, maar juist speels en met een vleugje humor. Het nodigt uit tot gesprek zonder dat het geforceerd voelt.
Wat wij ook belangrijk vinden: de illustraties van Nelleke Verhoeff zijn kleurrijk, expressief en vol kleine grapjes. Ze bieden kinderen steeds weer iets nieuws om te ontdekken. Telkens als wij het boek opensloegen, zagen we weer een ander dier, een detail dat eerder niet was opgevallen of een nieuwe manier om te tellen. Daardoor blijft het boek ook na meerdere keren lezen boeien, zowel voor kleuters die beginnen met cijfers als voor jongere peuters die vooral willen kijken en aanwijzen.
Ten slotte merken wij dat prentenboeken als deze helpen om abstracte begrippen – zoals ruimte, samenwerken en verschillen – tastbaar te maken. Door het verhaal van de dieren en de walvis wordt op een eenvoudige manier duidelijk gemaakt dat iedereen mag meedoen en dat er soms creatieve oplossingen nodig zijn. Precies daarom vinden wij dat een diepere blik op Maak plaats! niet alleen waardevol is, maar eigenlijk onmisbaar als je het optimale uit je voorleesmomenten wilt halen.
Het verhaal en de opzet van ‘Maak plaats!’: wat maakt dit boek uniek?
Op het eerste gezicht lijkt Maak plaats! een vrolijk dierenboek, maar zodra je begint te lezen, merk je dat het boek een bijzondere opzet heeft. Het verhaal start met een groep dieren die samen in een boek wonen. Er zijn honderd dieren te zien, van kleine muisjes tot de grootste walvis. Maar wanneer de walvis zijn entree maakt, ontstaat er een probleem: er is geen ruimte meer! Past de walvis wel helemaal in het boek? En zo niet, wat doen we dan?
De oplossing die de dieren – en de makers van het boek – bedenken, is even verrassend als creatief: ze maken het boek gewoon groter. Letterlijk! De illustraties lopen over de bladzijden heen, de dieren schuiven op, maken plek en uiteindelijk is er toch ruimte voor iedereen. Het is een visueel feestje, waarbij kinderen actief betrokken worden bij het verhaal. Ze zoeken, tellen en proberen te helpen een oplossing te vinden. Dat maakt het boek heel geschikt om samen te lezen en te bespreken.
Wat ons opviel, is dat Maak plaats! niet alleen een telboek is, maar ook een zoekboek, een kijkboek en een verhaal over samenleven in één. Het is knap hoe Karen Yin (de auteur) en Nelleke Verhoeff (de illustrator) verschillende genres en thema’s samenbrengen zonder dat het druk of verwarrend wordt. Er zit een duidelijke lijn in het verhaal, maar er is ook genoeg ruimte voor eigen invulling en fantasie.
De Nederlandse vertaling is van Maria van Donkelaar, die erin slaagt om de humor en speelsheid van het origineel te behouden. Dat is belangrijk, want bij veel vertalingen van prentenboeken gaat er wat sfeer verloren – hier blijft de toon luchtig en toegankelijk. De tekst is kort en krachtig, waardoor jonge kinderen het goed kunnen volgen, maar er zit genoeg diepgang in om oudere kinderen te prikkelen.
Voor wie is ‘Maak plaats!’ geschikt? Onze ervaringen met verschillende leeftijden
Wij hebben Maak plaats! getest met kinderen van verschillende leeftijden, zowel thuis als in een voorleessituatie op school. Wat meteen opvalt, is dat het boek laagdrempelig is voor peuters vanaf ongeveer twee jaar. De kleurrijke illustraties en het simpele probleem (“Is er genoeg ruimte voor de walvis?”) spreken direct aan. Peutertjes wijzen enthousiast de dieren aan, benoemen kleuren en proberen – soms met wat hulp – te tellen hoeveel dieren er op een bladzijde staan.
Voor kleuters van vier tot zes jaar biedt het boek juist meer verdieping. Zij gaan actief meezoeken naar oplossingen voor het ruimteprobleem, herkennen de grapjes in de illustraties en zijn nieuwsgierig naar de manier waarop de dieren met elkaar omgaan. In onze ervaring levert het boek verrassend veel gesprekjes op: waarom moeten de dieren opschuiven, waarom hoort iedereen erbij, en wat gebeurt er als iemand heel groot is en veel plek inneemt?
Oudere kinderen (groep 3 en 4) vinden het vooral leuk om zelf te tellen en te zoeken naar de verborgen grapjes in de tekeningen. Ook zij herkennen het thema van samenleven in een beperkte ruimte – bijvoorbeeld in de klas, op het schoolplein of thuis met broertjes en zusjes. Het boek geeft aanleiding om te praten over delen, aanpassen en samenwerken, zonder dat het belerend wordt.
Wat ons opviel, is dat Maak plaats! ook bij volwassenen een glimlach oproept. De humor en creativiteit van de makers zorgen ervoor dat het boek leuk blijft om voor te lezen – ook na de tiende keer. De tekst is kort genoeg om het voor het slapengaan te lezen, maar biedt ook ruimte voor langer samen kijken en praten. Dat maakt het boek geschikt voor verschillende momenten: van een korte voorleessessie tot een uitgebreidere ontdekkingstocht samen.
De illustraties van Nelleke Verhoeff: meer dan alleen plaatjes
Een van de grote pluspunten van Maak plaats! is het werk van Nelleke Verhoeff. Haar illustraties zijn kleurrijk, expressief en zitten vol details. Elk dier heeft een eigen karakter, en er zijn volop kleine grapjes en knipogen te ontdekken op elke pagina. Wij merkten dat kinderen bij elk nieuw voorleesmoment weer iets nieuws zagen: een muisje dat zich verstopt, een vogel die net anders kijkt, een dier dat grappig uit het boek steekt.
De stijl van Verhoeff is speels en toegankelijk, zonder dat het kinderachtig wordt. Dat maakt het boek aantrekkelijk voor een brede leeftijdsgroep. Wat ons aanspreekt, is dat de illustraties uitnodigen tot samen kijken en benoemen. Je kunt eindeloos variëren: van kleuren benoemen (“Welke dieren zijn blauw?”) tot tellen (“Hoeveel dieren zie jij op deze pagina?”) en verhalen verzinnen (“Wat zou dit dier denken?”).
De manier waarop de illustrator speelt met de grenzen van het boek – dieren die letterlijk uit de pagina lijken te kruipen of die op de rand balanceren – sluit perfect aan bij het thema ruimte maken. Het versterkt het verhaal en maakt het probleem van de walvis tastbaar. Door de visuele grapjes blijft het boek ook voor volwassenen leuk om te bekijken, en dat helpt om het voorlezen fris en verrassend te houden.
Wat wij als tip willen meegeven: neem de tijd om samen met je kind te kijken en te zoeken in de illustraties. Er zit zoveel verstopt in de tekeningen dat het zonde is om snel door het boek te bladeren. Maak er een spelletje van om elke keer iets nieuws te ontdekken – dat houdt het boek langer leuk en zorgt voor steeds nieuwe gespreksstof.
Educatief en maatschappelijk: welke thema’s komen aan bod?
Naast het verhaal en de illustraties biedt Maak plaats! volop aanknopingspunten voor educatie en gesprek. Het boek sluit aan bij verschillende thema’s die in het basisonderwijs en thuis vaak centraal staan:
- Tellen en cijfers: Op elke pagina kun je samen tellen hoeveel dieren er zijn. Dat maakt het boek geschikt voor de beginnende rekenontwikkeling.
- Kijken en zoeken: Het boek daagt uit om goed te kijken, verschillen te ontdekken en details op te merken. Dat stimuleert de visuele waarneming en het concentratievermogen.
- Samenleven en inclusiviteit: Het centrale probleem – is er genoeg ruimte voor iedereen? – nodigt uit tot praten over samen delen, rekening houden met elkaar en niemand buitensluiten.
- Probleemoplossend denken: De oplossing die de dieren bedenken (het boek groter maken, opschuiven) laat zien dat creatief denken belangrijk is als je samen ergens niet uitkomt.
- Empathie en sociaal gedrag: Door het verhaal leren kinderen zich in te leven in de dieren die weinig ruimte hebben, en te bedenken wat je kunt doen om samen tot een oplossing te komen.
In onze ervaring kun je Maak plaats! goed gebruiken als startpunt voor gesprekken over situaties uit het dagelijks leven. Bijvoorbeeld: wat doe je als iemand in de speeltuin geen plek heeft op de schommel? Of als er in de klas ruzie is over wie waar mag zitten? Het boek biedt een luchtige manier om deze onderwerpen bespreekbaar te maken, zonder dat het zwaar of moralistisch wordt.
Bovendien is het boek heel geschikt om te gebruiken bij themaweken op school, bijvoorbeeld rond diversiteit, samenwerken of tellen. Door de speelse insteek blijven kinderen betrokken en komen ze vaak met hun eigen creatieve oplossingen voor het probleem in het boek. Onze tip: laat kinderen zelf een tekening maken van een dier dat nog een plekje zoekt – zo maak je het thema nog tastbaarder.
Onze persoonlijke tips voor het (voor)lezen van ‘Maak plaats!’
Na maanden voorlezen en experimenteren met Maak plaats! hebben wij een aantal tips verzameld die het (voor)leesplezier vergroten. Dit zijn dingen die wij in de praktijk hebben uitgeprobeerd, en die het boek telkens weer net iets leuker maken:
- Maak er een telspel van: Tel bij elke pagina samen de dieren. Laat oudere kinderen raden hoeveel dieren er komen bij de volgende pagina, of maak er een wedstrijdje van wie de meeste dieren kan vinden.
- Gebruik het boek als startpunt voor een rollenspel: Laat kinderen zelf dieren uitbeelden die moeten opschuiven of ruimte maken voor een grote walvis. Zo wordt het verhaal actief beleefd.
- Laat kinderen hun favoriete dier kiezen: Vraag waarom ze juist dat dier leuk vinden, en verzin samen een klein verhaaltje over dat dier. Dit stimuleert de fantasie en het taalgebruik.
- Benoem emoties: Vraag hoe de dieren zich voelen als ze moeten opschuiven, of als er geen plek lijkt te zijn. Dit helpt bij het ontwikkelen van sociaal inzicht en empathie.
- Maak eigen illustraties: Laat kinderen zelf een dier tekenen dat nog niet in het boek staat, of verzin samen een oplossing voor het ruimteprobleem.
Wat wij vooral merken, is dat het boek uitnodigt tot samen doen. Kinderen komen vaak vanzelf met nieuwe spelletjes of vragen, en dat maakt het voorlezen steeds weer anders. Ook voor volwassenen blijft het daardoor leuk – je ontdekt zelf ook elke keer iets nieuws.
Voordelen en nadelen van ‘Maak plaats!’ volgens onze ervaring
Voordelen die wij hebben ervaren
Het belangrijkste pluspunt van Maak plaats! vinden wij de veelzijdigheid van het boek. Het is geschikt voor verschillende leeftijden, combineert humor met educatie en nodigt uit tot samen lezen en praten. De illustraties zijn kleurrijk en vol details, waardoor je het boek steeds opnieuw kunt ontdekken. Daarnaast is het thema ruimte maken voor iedereen relevant en actueel, en wordt het op een toegankelijke manier gebracht.
Wat ons verder opviel, is dat het boek ook goed werkt in groepssituaties, bijvoorbeeld op school of de opvang. Kinderen gaan met elkaar in gesprek over het probleem en zoeken samen naar oplossingen. Ook het feit dat de tekst kort en duidelijk is, maakt het geschikt voor kinderen die nog niet zo lang kunnen luisteren of snel afgeleid zijn.
Nadelen en aandachtspunten
Geen enkel boek is perfect, en dat geldt ook voor Maak plaats!. Een mogelijk nadeel is dat het boek voor sommige kinderen (met name oudere kinderen die al veel zoekboeken kennen) na verloop van tijd minder verrassend is. Het basisidee – ruimte maken voor de walvis – is origineel, maar als je het boek vaak achter elkaar leest, kan het wat voorspelbaar worden.
Ook is het boek vooral gericht op kijken, zoeken en tellen, wie op zoek is naar een diepgaand verhaal met veel tekst of een duidelijke plot, kan beter een ander boek kiezen. Tot slot kan de overvloed aan details in de illustraties voor sommige kinderen (en ouders) wat overweldigend zijn, zeker als je snel door het boek wilt bladeren. Ons advies: neem de tijd, en zie het als een kijk- én doe-boek.
Een ander aandachtspunt is dat de prijs van het boek aan de hogere kant ligt voor een prentenboek. Wel krijg je daarvoor een stevig en mooi vormgegeven boek terug, dat lang meegaat en geschikt is voor veelvuldig gebruik.
Waar koop je ‘Maak plaats!’ en waar moet je op letten bij aanschaf?
Maak plaats! is verkrijgbaar bij de meeste boekhandels, zowel fysiek als online. Onder andere Bol.com, Libris, Bruna en lokale kinderboekwinkels hebben het boek in hun assortiment. De ISBN-code is 9789051169478, wat handig is als je het boek wilt bestellen of reserveren.
Let bij aanschaf op het volgende:
- Druk en editie: Controleer of je de juiste (Nederlandse) editie koopt, met de vertaling van Maria van Donkelaar. Er zijn ook Engelstalige versies beschikbaar.
- Prijs: Prijzen variëren tussen de €16,95 en €19,99, afhankelijk van de winkel en eventuele acties.
- Beschikbaarheid: Het boek is soms tijdelijk uitverkocht bij populaire winkels, vooral rond de Kinderboekenweek of feestdagen. Bestel op tijd als je het cadeau wilt geven.
- Luisterboek en e-book: Op dit moment is Maak plaats! vooral als fysiek prentenboek verkrijgbaar. Er zijn nog geen luisterboek- of e-bookversies beschikbaar.
Onze tip: steun je lokale boekhandel als dat kan. Vaak kunnen zij het boek snel voor je bestellen als het niet op voorraad is. Daarnaast zijn er regelmatig acties tijdens de Kinderboekenweek of bij speciale themadagen, waardoor je het boek met korting kunt kopen of een extraatje krijgt.
Wil je meer weten over de makers? Kijk dan ook op de websites van Karen Yin en Nelleke Verhoeff, waar je achtergrondinformatie, interviews en andere boeken vindt.
Hoe verhoudt ‘Maak plaats!’ zich tot vergelijkbare prentenboeken?
Wij hebben Maak plaats! vergeleken met andere populaire prentenboeken rond dezelfde thema’s, zoals Wij gaan op berenjacht, De grote vijf en De gele ballon. Wat ons opviel, is dat Maak plaats! net wat origineeler is in opzet en vormgeving. In tegenstelling tot veel zoekboeken draait het niet alleen om zoeken, maar staat het verhaal en het samen oplossen van een probleem centraal.
Qua educatieve waarde scoort Maak plaats! hoog: het combineert tellen, kijken en praten over samenleven op een speelse manier. Andere boeken zijn vaak sterker in één aspect (bijvoorbeeld alleen zoeken of alleen tellen), terwijl Maak plaats! verschillende leerlijnen samenbrengt.
Wat betreft diversiteit en inclusiviteit doet Maak plaats! het opvallend goed. Het boek laat zien dat iedereen erbij hoort, ongeacht grootte of uiterlijk, en moedigt kinderen aan om samen te werken en te zoeken naar oplossingen. Dat is bij veel andere prentenboeken minder expliciet aanwezig.
Toch zijn er ook punten waarop andere boeken sterker zijn. Wij gaan op berenjacht heeft bijvoorbeeld een spannender verhaallijn, en De gele ballon is qua illustraties misschien nog iets gedetailleerder. Het hangt dus af van wat je zoekt: wil je een speels, educatief boek dat uitnodigt tot samen doen, dan is Maak plaats! een uitstekende keuze. Ben je op zoek naar een diepgaand verhaal of spectaculaire platen, dan zijn er alternatieven die wellicht beter aansluiten.
Benieuwd naar andere prentenboeken met vergelijkbare thema’s? Lees ook onze vergelijking tussen De grote vijf en Wij gaan op berenjacht voor meer inspiratie.
Veelgestelde vragen
Vanaf welke leeftijd is ‘Maak plaats!’ geschikt?
Volgens onze ervaring is Maak plaats! geschikt voor kinderen vanaf ongeveer twee jaar. Peuters genieten vooral van de plaatjes en het samen zoeken, terwijl kleuters en oudere kinderen meer uit het verhaal en de grapjes halen. Het boek groeit mee met de leeftijd, doordat je telkens op een andere manier kunt kijken en lezen.
Is het boek ook geschikt voor gebruik op school?
Ja, Maak plaats! leent zich uitstekend voor gebruik in de klas of op de opvang. Het biedt aanknopingspunten voor gesprekken over samenleven, tellen en creatief denken. Wij hebben gemerkt dat kinderen graag samen naar oplossingen zoeken en het boek goed werkt in kringgesprekken of als startpunt voor een project over dieren, ruimte of samenwerken.
Zijn er luisterboeken of digitale versies van ‘Maak plaats!’?
Op dit moment is Maak plaats! vooral als fysiek prentenboek verkrijgbaar. Er zijn nog geen luisterboek- of e-bookversies beschikbaar. De kracht van het boek zit juist in de grote, kleurrijke illustraties, die het beste tot hun recht komen op papier.
Hoe lang duurt het om het boek voor te lezen?
Het voorlezen van Maak plaats! duurt ongeveer 10 tot 20 minuten, afhankelijk van hoeveel tijd je neemt om samen te kijken, te tellen en te praten. Je kunt het boek snel doorlezen, maar het is juist leuk om samen de tijd te nemen en steeds weer nieuwe dingen te ontdekken.
Wat als mijn kind snel uitgekeken raakt op zoekboeken?
Probeer Maak plaats! te combineren met andere activiteiten, zoals samen tekenen, dieren uitbeelden of zelf oplossingen verzinnen voor het ruimteprobleem. Door het boek op verschillende manieren te gebruiken, blijft het langer interessant. Onze ervaring is dat kinderen vaak weer nieuwe dingen ontdekken als je samen opnieuw naar de illustraties kijkt.
Conclusie: is ‘Maak plaats!’ een aanrader?
Na uitgebreide testen en voorleessessies kunnen wij uit eigen ervaring zeggen dat Maak plaats! van Karen Yin en Nelleke Verhoeff een verrassend veelzijdig prentenboek is. Het boek combineert kleurrijke illustraties, humor, educatie en een actueel thema op een manier die uitnodigt tot samen lezen, praten en ontdekken. Of je nu met een peuter, kleuter of een hele groep kinderen leest, het boek biedt telkens weer nieuwe aanknopingspunten.
De nadelen – zoals de soms wat voorspelbare opzet bij veelvuldig herlezen en de prijs – vallen in het niet bij de voordelen. Het boek is stevig, mooi vormgegeven en geschikt voor veelvuldig gebruik. Vooral het thema ruimte maken voor elkaar is herkenbaar en relevant, en wordt op een originele manier uitgewerkt.
Wij raden Maak plaats! dan ook zeker aan voor iedereen die op zoek is naar een prentenboek dat net wat meer biedt dan de standaard zoek- of telboeken. Het is een boek waar je samen plezier aan beleeft, en dat uitnodigt tot gesprek en creativiteit. Ben je benieuwd naar andere boeken van deze makers of wil je alternatieven vergelijken? Bekijk dan gerust onze andere recensies of ontdek meer titels van Karen Yin en Nelleke Verhoeff.
