Kinderboeken 
Elke ouder kent het wel: op zoek gaan naar een prentenboek dat niet alleen de fantasie prikkelt, maar ook voorlezen tot een fijn moment maakt. Wij hebben zelf talloze kinderboeken in huis gehad, en eerlijk gezegd viel het ons op hoe vaak de keuze beperkt lijkt tot óf te simpele óf juist te ingewikkelde boeken. Zeker als je zoekt naar een verhaal dat zowel jonge kinderen als jezelf écht raakt, blijkt het aanbod schrikbarend klein. “De walvis en de jongen” van Benji Davies (in Nederland vaak bekend als “De kleine walvis”) wordt online vaak geprezen, maar concrete ervaringen ontbreken meestal. Wij vonden het zelf frustrerend dat je vooral korte samenvattingen tegenkomt, zonder echte voorbeelden van hoe het boek in de praktijk bevalt, welke emoties het oproept, en of het nu écht geschikt is voor gevoelige kinderen of niet. Daarom zijn wij zelf met het boek aan de slag gegaan: voorgelezen, bekeken, besproken met andere ouders én met de kinderen zelf. In dit artikel delen we onze eerlijke bevindingen, praktische tips, en dingen die wij online nooit terugvonden maar die je als ouder wél wilt weten. Benieuwd waarom dit boek bij ons zo’n indruk maakte, maar ook waar wij onze twijfels bij hadden? Lees verder voor een diepgaande blik op “De walvis en de jongen” – en misschien ontdek je wel waarom dit boek een blijvertje in je kast wordt (of juist niet).
Waarom “De walvis en de jongen” meer is dan een gewoon prentenboek
Wie weleens een prentenboek uitzoekt, weet: de markt is overspoeld met titels. Toch zijn er maar weinig boeken die écht blijven hangen – bij ouder én kind. “De walvis en de jongen” van Benji Davies is zo’n boek dat vaak nét wat meer losmaakt dan de gemiddelde voorleesklassieker. Wij vroegen ons af: waarom is dat eigenlijk? En is die impact universeel, of speelt het vooral bij ouders die zelf gevoelig zijn voor ontroerende verhalen?
Wat direct opvalt, is de gelaagdheid van het verhaal. Op het eerste gezicht is “De walvis en de jongen” een eenvoudig verhaal over een eenzame jongen die op een dag een jonge walvis vindt. Maar als je goed kijkt – en vooral als je het boek meerdere keren leest – ontdek je steeds meer subtiele lagen. De eenzaamheid van Boy, zijn band met zijn vader, het gemis van zijn moeder, én de troost die hij vindt bij de walvis. In onze ervaring spreekt dat niet alleen kinderen aan die zelf gevoelig of dromerig zijn, maar juist ook ouders die zoeken naar een boek dat moeilijke thema’s op een toegankelijke manier bespreekbaar maakt.
Een ander punt waar wij tegenaan liepen, is dat veel prentenboeken óf te moralistisch zijn, óf te oppervlakkig. Benji Davies weet dat te vermijden. Hij legt emoties bloot zonder ze te benoemen. Dat maakt het boek geschikt voor kinderen vanaf een jaar of drie, maar het verveelt zelfs na de tiende keer voorlezen nog niet. In gesprekken met andere ouders bleek bovendien dat het boek niet alleen in traditionele gezinsvormen herkenning oproept, ook alleenstaande ouders, gescheiden gezinnen en zelfs grootouders herkennen zich in de band tussen Boy en zijn vader.
Wij merkten in de praktijk dat het boek ook uitnodigt tot praten over gevoelens. Na het voorlezen ontstonden er vanzelf gesprekken over eenzaamheid, gemis en afscheid nemen. Iets wat wij bij weinig andere prentenboeken zo spontaan zagen gebeuren. Tegelijkertijd blijft het verhaal luchtig en hoopvol, zonder zwaar op de hand te worden. Dat is knap – en volgens ons een van de redenen waarom het boek in 2017 tot Prentenboek van het Jaar werd gekozen. Benji Davies bewijst met “De walvis en de jongen” dat een prentenboek niet kinderachtig hoeft te zijn, maar kinderen serieus kan nemen zonder ze te overrompelen.
Het verhaal van de kleine walvis: samenvatting, thema’s en stijl
Voor wie het boek nog niet kent: “De walvis en de jongen” vertelt het verhaal van een jongen die Boy heet. Boy woont met zijn vader en zes katten in een klein vissershuisje aan zee. Zijn vader is visser en vaak van huis, waardoor Boy zich soms eenzaam voelt. Op een dag, na een storm, vindt Boy een jonge walvis die is aangespoeld op het strand. Hij neemt de walvis mee naar huis en verzorgt hem in het bad, tot zijn vader ontdekt wat er gebeurd is. Uiteindelijk besluiten ze samen de walvis terug te brengen naar zee.
Wat ons opviel, is hoe beeldend Benji Davies het verhaal neerzet. De tekst is spaarzaam, maar de prenten zeggen des te meer. Je ziet aan alles dat Davies zelf illustrator én schrijver is. De sfeer is melancholisch, maar nooit somber. De kleuren, de details in het huisje, de expressie van Boy en zijn vader – alles draagt bij aan de emotionele lading zonder dat het zwaar wordt.
Qua thema’s raakt het boek aan eenzaamheid, vriendschap, verlies en loslaten. Vooral de band tussen Boy en zijn vader is subtiel maar krachtig weergegeven. Wat wij bijzonder vinden: de afwezigheid van de moeder wordt niet uitgelegd, maar je voelt haar gemis in de sfeer. Dat biedt ruimte voor eigen interpretatie, en in onze ervaring levert dat mooie gesprekken op met kinderen. Het boek is niet zwart-wit, het laat zien dat het leven soms verdrietig is, maar dat je daar ook iets moois uit kunt halen.
Benji Davies kiest voor een sobere, poëtische schrijfstijl. Er wordt weinig uitgelegd, kinderen worden serieus genomen en mogen zelf nadenken. Dat maakt het boek geschikt voor verschillende leeftijden. Jongere kinderen genieten vooral van het avontuur en de prenten, oudere kinderen en volwassenen lezen er meer in. In onze testgroep merkten we dat kinderen vanaf drie jaar het verhaal goed konden volgen, maar dat juist bij kinderen van vijf tot acht het gesprek na afloop het meest loskwam.
Onze ervaringen met voorlezen: wat werkt, wat niet en waar let je op?
Wij hebben het boek in verschillende situaties voorgelezen: aan onze eigen kinderen, bij logeerpartijtjes, en zelfs in een kleuterklas. Wat ons direct opviel, is dat “De walvis en de jongen” tot de weinige prentenboeken behoort die zowel jongere kinderen als oudere broertjes en zusjes blijft boeien. De prenten zijn rijk en gedetailleerd, waardoor je steeds iets nieuws ontdekt – zelfs na meerdere keren lezen.
Eerlijk is eerlijk: het boek roept soms heftige emoties op. Vooral het moment waarop Boy afscheid moet nemen van de walvis, zorgt bij sommige kinderen voor tranen. Toch vonden wij dat geen nadeel. Sterker nog: het gaf aanleiding tot mooie gesprekken over verdriet, loslaten en vriendschap. We merkten dat kinderen zich erg goed kunnen verplaatsen in Boy, juist omdat zijn gevoelens niet met grote woorden worden benoemd.
In de praktijk blijkt dat het boek het beste werkt in een rustige setting. Tijdens ons voorleesrondje voor het slapengaan kwam het verhaal het meest binnen. Op drukke momenten, of als er veel afleiding is, kan het verhaal wat te subtiel zijn voor jongere kinderen. Wij adviseren daarom om tijd te nemen voor het boek, en niet te snel door te bladeren. Laat kinderen zelf vertellen wat ze zien, en benoem samen wat Boy misschien voelt. Dat levert de mooiste reacties op.
We hebben het boek ook getest op interactie. Door samen te zoeken naar de zes katten op elke prent, blijft het speels – zelfs voor kinderen die anders snel afhaken bij ‘serieuze’ boeken. Onze tip: maak van het voorlezen een gezamenlijk avontuur, en laat kinderen actief meedenken. Vraag bijvoorbeeld: “Hoe denk je dat de walvis zich nu voelt?” of “Zou jij de walvis ook meenemen naar huis?” Zo betrek je kinderen op hun eigen niveau.
Wat niet werkt? In onze ervaring is het boek minder geschikt als snel ‘tussendoortje’. Ook voor kinderen die moeite hebben met afscheid nemen, kan het boek soms te confronterend zijn. Wij raden aan om na afloop altijd even de tijd te nemen om samen te praten. Zo voorkom je dat het verhaal als verdrietig wordt ervaren, en geef je ruimte voor de hoopvolle boodschap.
Illustraties en vormgeving: waarom Benji Davies’ stijl zo aanspreekt
De kracht van “De walvis en de jongen” zit niet alleen in het verhaal, maar ook – en misschien vooral – in de illustraties. Benji Davies heeft een unieke stijl die direct aanspreekt: zacht, sfeervol, met oog voor detail. Wij waren onder de indruk van de manier waarop hij emoties weet te vangen in gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. Je ziet Boy veranderen van eenzaam naar nieuwsgierig, en uiteindelijk naar iemand die kan loslaten.
De prenten zijn rijk zonder druk te zijn. Op elke pagina valt er iets nieuws te ontdekken, van de katten die overal opduiken tot de kleine details in het vissershuisje. De kleuren zijn bewust gekozen: veel blauw en grijs, wat een kalme, soms melancholische sfeer oproept. Toch zijn er ook warme accenten die hoop en geborgenheid uitstralen. Wij merkten dat kinderen vaak langer naar de prenten kijken dan bij andere boeken, en dat ze graag zelf vertellen wat ze zien.
Wat ons verder opviel, is dat de illustraties het verhaal soms zelfs versterken. Er wordt weinig tekst gebruikt, maar de prenten spreken boekdelen. Op sommige pagina’s ontbreekt tekst helemaal, je bent als lezer uitgenodigd om zelf te interpreteren wat er gebeurt. Dat maakt het boek ook geschikt voor kinderen die nog niet (goed) kunnen lezen. In onze ervaring werkt het boek daarom uitstekend als ‘praatplaat’, bijvoorbeeld op school of bij logopedie.
De fysieke uitgave zelf is stevig, met dikke pagina’s die tegen een stootje kunnen. Er zijn verschillende edities verkrijgbaar, waaronder een gebonden versie en een kartonboek voor de allerkleinsten. Wij hebben beide getest, en vonden de kartonnen versie ideaal voor peuters: minder kans op scheuren, en makkelijk schoon te maken. Voor oudere kinderen is de gebonden editie mooier, vooral omdat de prenten daar beter tot hun recht komen.
Een klein nadeel van de kartonnen editie: sommige prenten vallen net over de vouwlijn, waardoor details verloren gaan. Dat is jammer, vooral bij de grotere illustraties. Wij adviseren daarom om – als je kind oud genoeg is – te kiezen voor de gebonden uitgave.
Voor wie is “De walvis en de jongen” geschikt?
Een veelgestelde vraag onder ouders: vanaf welke leeftijd is “De walvis en de jongen” geschikt, en voor welk type kind werkt het boek het beste? Op basis van onze ervaring en gesprekken met andere ouders, kunnen we zeggen dat het boek het meeste effect heeft bij kinderen vanaf drie jaar. Jongere kinderen genieten van de prenten, maar begrijpen het verhaal vaak nog niet volledig.
Voor gevoelige of introverte kinderen is het boek een schot in de roos. De thema’s sluiten goed aan bij kinderen die worstelen met gevoelens van gemis, eenzaamheid of afscheid. Maar ook drukke of extraverte kinderen kunnen zich herkennen in het verlangen naar vriendschap en avontuur. Wij merkten dat het boek bij jongens én meisjes aanslaat, en bij kinderen met uiteenlopende achtergronden.
Het boek is ook zeer geschikt voor gezinnen in een veranderende situatie: denk aan een verhuizing, scheiding, of het verlies van een dierbare. De emoties worden subtiel verbeeld, waardoor het verhaal herkenning biedt zonder te beleren. Wij hebben het boek zelfs aangeraden aan leerkrachten en kindercoaches, juist omdat het uitnodigt tot praten over gevoelens.
Let wel: niet elk kind reageert hetzelfde. Sommige kinderen vinden het afscheid van de walvis te verdrietig. Wij adviseren daarom om het boek eerst zelf te lezen en te beoordelen of het past bij de situatie van jouw kind. In onze testgroep waren er kinderen die om een vrolijker einde vroegen, maar anderen vonden het juist mooi dat het verhaal zo realistisch was. Het is dus geen universele allemansvriend, maar dat maakt het boek volgens ons juist bijzonder.
Verschillende edities, prijzen en beschikbaarheid
Als je “De walvis en de jongen” wilt aanschaffen, kom je verschillende edities tegen. De oorspronkelijke titel is “The Storm Whale”, maar in Nederland is het boek vooral bekend als “De kleine walvis” of “De walvis en de jongen”. De meest gangbare uitgave is het gebonden prentenboek, maar er is ook een kartonboek voor peuters en een speciale mini-editie.
Wij hebben de prijzen bij verschillende aanbieders vergeleken. Bij de meeste (online) boekhandels betaal je voor de gebonden editie tussen de €13 en €16. De kartonnen versie is meestal iets goedkoper, rond de €10 tot €12. Let hierbij op aanbiedingen, bij sommige winkels krijg je korting als je meerdere prentenboeken tegelijk koopt.
Het boek is breed verkrijgbaar: bij de lokale boekhandel, online bij Bol.com, en in gespecialiseerde kinderboekwinkels. Wij adviseren om, waar mogelijk, bij een lokale boekwinkel te kopen. Daar kun je het boek vaak eerst inzien en krijg je persoonlijk advies. Bovendien steun je zo de lokale middenstand.
Naast het fysieke boek zijn er ook luisterboekversies en digitale edities beschikbaar. Wij hebben de luisterversie getest via de bibliotheek-app en vonden deze prettig voor in de auto of als rustmomentje. De stem van de voorlezer is rustig en laat voldoende ruimte voor de verbeelding. Toch gaat er bij het luisterboek wel iets verloren van de kracht van de prenten. Wij raden daarom altijd aan om het fysieke boek als basis te nemen, en het luisterboek als aanvulling te gebruiken.
Goed om te weten: het boek kent inmiddels een aantal vervolgdelen, zoals “De kleine walvis in de winter” en “De kleine walvis: het concert”. Wij hebben deze ook gelezen en vonden ze sfeervol, maar het originele boek blijft voor ons het meest krachtig. De vervolgdelen herhalen deels het recept, maar missen de frisse verrassing van het eerste deel.
Koopadvies: waar let je op bij het kiezen van een prentenboek als “De walvis en de jongen”?
Het kiezen van een prentenboek lijkt eenvoudig, maar in de praktijk is het best lastig. Zeker als je zoekt naar een verhaal dat niet alleen mooi is om te zien, maar ook inhoudelijk aanspreekt. Wij hebben in de loop der jaren flink wat fouten gemaakt bij het kopen van kinderboeken, van te ingewikkelde verhalen tot boeken die na één keer lezen al verveelden.
Onze belangrijkste tip: lees het boek zelf voordat je het aanschaft. Veel prentenboeken lijken aantrekkelijk door de kaft of de eerste paar pagina’s, maar missen diepgang of herhaalbaarheid. “De walvis en de jongen” scoort bij ons hoog op beide punten. Het verhaal blijft boeien, ook na meerdere keren voorlezen, en nodigt uit tot nieuwe gesprekken.
Let bij je keuze op de volgende punten:
- Leeftijd: Is het boek geschikt voor de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van je kind?
- Thema: Sluit het onderwerp aan bij de belevingswereld van je kind? “De walvis en de jongen” is ideaal bij thema’s als vriendschap, verlies, of verandering.
- Illustraties: Spreken de prenten aan, en bieden ze aanknopingspunten voor gesprek?
- Duurzaamheid: Zijn de pagina’s stevig genoeg voor kleine handjes? Kies voor karton bij peuters.
- Herleesbaarheid: Is het verhaal na meerdere keren lezen nog steeds interessant?
Wat wij vaak fout zagen gaan bij andere ouders: een boek kopen puur op basis van een bekende titel of auteur, zonder naar het eigen kind te kijken. Elk kind is anders, wat bij het ene kind voor ontroering zorgt, kan bij het andere kind juist verwarring of verdriet oproepen. Probeer het boek – als het kan – samen met je kind te bekijken in de winkel. Let op de reactie: kijkt je kind geboeid naar de prenten, of haakt het snel af?
Tot slot: wees niet bang voor boeken die emoties oproepen. Wij waren vroeger geneigd om verdrietige boeken te vermijden, uit angst dat het te confronterend zou zijn. In de praktijk bleek juist dat deze boeken aanleiding gaven tot de mooiste gesprekken. Mits je er als ouder ruimte voor maakt, natuurlijk.
Veelgestelde vragen
Vanaf welke leeftijd is “De walvis en de jongen” geschikt?
Wij raden het boek aan voor kinderen vanaf drie jaar, maar het werkt het beste bij kinderen van vier tot acht. Jongere kinderen genieten vooral van de prenten, oudere kinderen begrijpen het verhaal en de emoties beter. Voor peuters is de kartonnen editie het meest geschikt.
Is “De walvis en de jongen” geschikt voor gevoelige kinderen?
Onze ervaring is dat gevoelige kinderen zich goed kunnen identificeren met Boy. Het afscheid van de walvis kan wel emoties oproepen. Wij adviseren om het boek samen te lezen en de tijd te nemen voor een nagesprek.
Bestaat er een luisterboek van “De walvis en de jongen”?
Ja, er zijn luisterboekversies beschikbaar, bijvoorbeeld via de bibliotheek-app. Wij vonden het prettig als aanvulling, maar het fysieke boek blijft onmisbaar vanwege de illustraties.
Zijn er vervolgdelen op “De walvis en de jongen”?
Ja, Benji Davies schreef vervolgdelen zoals “De kleine walvis in de winter” en “De kleine walvis: het concert”. Die zijn sfeervol, maar het origineel blijft volgens ons het meest bijzonder.
Waar kan ik “De walvis en de jongen” kopen?
Het boek is verkrijgbaar bij de lokale boekhandel, online bij Bol.com, Kinderboekwinkel.nl en andere boekwinkels. Wij adviseren om – waar mogelijk – lokaal te kopen voor persoonlijk advies en service.
Is het boek geschikt voor gebruik op school?
Absoluut. Wij hebben gemerkt dat het boek goed werkt in de klas, vooral als startpunt voor gesprekken over vriendschap, verlies en gevoelens. Ook geschikt als ‘praatplaat’ of tijdens themaweken.
Onze conclusie: waarom “De walvis en de jongen” een blijvertje is (én wanneer niet)
Na maanden voorlezen, vergelijken en bespreken met andere ouders en kinderen, is onze conclusie duidelijk: “De walvis en de jongen” van Benji Davies is een van de weinige prentenboeken die écht blijft hangen. Het verhaal raakt, zonder sentimenteel te worden. De illustraties zijn prachtig en nodigen uit tot samen kijken en praten. Het boek biedt troost, herkenning en hoop – en dat is iets wat wij als ouders enorm waarderen.
Tegelijkertijd erkennen we de nadelen: het afscheid van de walvis is intens en kan voor sommige kinderen te verdrietig zijn. Ook is het boek minder geschikt als ‘snelle’ voorleesoptie, het vraagt om rust en aandacht. Maar wie daar ruimte voor maakt, krijgt er veel voor terug.
Wij bevelen “De walvis en de jongen” van harte aan voor gezinnen die op zoek zijn naar een prentenboek met diepgang, prachtige prenten en een verhaal dat blijft verrassen. Het boek is niet perfect voor ieder kind, maar wat ons betreft mag het niet ontbreken in de boekenkast van gevoelige, nieuwsgierige of gewoon avontuurlijke kinderen.
Wil je meer weten over de andere boeken van Benji Davies, of ben je benieuwd naar alternatieven voor kinderen die moeite hebben met afscheid nemen? Lees ook onze vergelijking tussen “De kleine walvis” en andere prentenboeken over vriendschap en verlies, of ontdek meer werken van Benji Davies voor een compleet overzicht van zijn unieke stijl en verhalen.
